Μία από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις
ήταν η προέλευση της ενέργειας των αστέρων
που τους διατηρεί σε μία διάπυρη κατάσταση.
Ένας από τους φυσικούς που έκαναν αυτήν την ανακάλυψη
έκανε ένα νυχτερινό περίπατο με τη φιλενάδα του
την νύχτα που συνειδητοποίησε ότι,
για να λάμπουν τα αστέρια,
πρέπει στο εσωτερικό τους να πραγματοποιούνται πυρηνικές αντιδράσεις.
Εκείνη του είπε
«κοίτα τι όμορφα που λάμπουν τα αστέρια!»
Κι εκείνος είπε
«Ναι, κι αυτή τη στιγμή είμαι ο μόνος άνθρωπος του κόσμου
που ξέρω γιατί λάμπουν».
Εκείνη γέλασε μαζί του.
Δεν εντυπωσιάστηκε που ήταν
με τον μόνο άνθρωπο που ήξερε εκείνη τη στιγμή
γιατί λάμπουν τα αστέρια.
Είναι βέβαια λυπηρό να είναι κανείς μόνος,
αλλά έτσι γίνεται σ’ αυτόν τον κόσμο.
Richard Feynman
Μπορεί εμείς να πεινάμε στην Ελλάδα, όμως άλλοι που έχουν άξιους ηγέτες, επιδίδονται σε πειράματα που αφήνουν εποχή. Οι δυνατότητες του ανθρώπου σοκάρουν. Βρίσκονται σε αλματώδη εξέλιξη και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα.
Μετά από χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος κατάφερε αν όχι να μάθει, τουλάχιστον να ρωτήσει την ίδια τη φύση για την προέλευσή της. Έχουμε πει και αλλού ο τρόπος που επιχειρούμε να ρωτήσουμε πολλές φορές είναι δυσκολότερος απ’ την απάντηση που αναμένουμε. Γιατί αν βρούμε τον τρόπο, κατά το ήμισυ έχουμε απαντήσει και στο ερώτημα. Η ερώτηση που υποβάλαμε αυτή τη φορά αφορά τις εσχατιές του σύμπαντος και την δημιουργία του και η απάντηση φαίνεται να βρίσκεται θαμμένη στις εσχατιές, όχι του σύμπαντος, αλλά του πυρήνα του ατόμου!
Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τα σύνορα του σύμπαντος είναι απρόσιτα λόγω απόστασης αλλά και ο πυρήνας των ατόμων από των οποίων αποτελείται η ύλη φαίνεται να είναι το ίδιο απρόσιτος από το βλέμμα του ανθρώπου. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα που ο άνθρωπος έβαλε στοίχημα να απαντήσει είναι και αυτό: πώς δημιουργήθηκε η ύλη; Στο μεγάλο αυτό ερώτημα καλείται να απαντήσει ο μεγάλος υπόγειος επιταχυντής αδρονίων του CERN, που βρίσκεται κάτω από τα Γαλλοελβετικά σύνορα.
Εκεί λοιπόν στο CERN τις μέρες αυτές (8/11/2010) δημιουργήθηκαν συνθήκες ανάλογες του Bing Bang. Το μίνι Bing Bang που κατάφερε να δημιουργήσει ο επιταχυντής αδρονίων προκάλεσε συγκρούσεις ιόντων μολύβδου αντί πρωτονίων, με ταχύτητες που φτάνουν αυτή του φωτός (0,999) αναπαράγοντας συνθήκες πολύ κοντά σε αυτές που επικρατούσαν τότε, στην απαρχή της δημιουργίας του σύμπαντος.Πώς έγινε αυτό;
Οι επιστήμονες του CERN κατάφεραν να δημιουργήσουν θερμοκρασίες άνω των δέκα τρισεκατομμυρίων βαθμών Κελσίου, δηλαδή ένα εκατομμύριο φορές υψηλότερες και εκείνων που επικρατούν στο κέντρο του Ήλιου. Η πυκνότητα που επιτεύχθη ήταν κι αυτή η υψηλότερη που έχει ποτέ επιτευχθεί σε πείραμα που ισοδυναμεί με αυτή που επικρατεί στα άστρα νετρονίων. Για να καταλάβετε τι σημαίνει αυτό φανταστείτε πόσο συμπιέζεται ένας χώρος με διαστάσεις κεφαλιού καρφίτσας όταν συμπιέζεται από το βάρος της πυραμίδας του Χέοπα!
Σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες, τα πρωτόνια και τα νετρόνια που αποτελούν τους πυρήνες των ατόμων λιώνουν, δημιουργώντας μια καυτή υπέρπυκνη σούπα (πλάσμα) υποατομικών σωματιδίων κουάρκ και γλουτονίων. Αυτή η εξωτική μορφή ύλης πιστεύεται ότι υπήρχε αμέσως μετά τη δημιουργία του σύμπαντος.
Η ισχυρή πυρηνική δύναμη είναι αυτή που γεννάει περίπου το 98% της μάζας των πρωτονίων και νετρονίων. Οι φυσικοί ευελπιστούν να καταλάβουν καλύτερα την ισχυρή πυρηνική δύναμη, που είναι μια από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις στη φύση, που συγκρατεί τους πυρήνες των ατόμων, και είναι χίλιες φορές ισχυρότερη από την ηλεκτρομαγνητική δύναμη.
Μέχρι τώρα, ο επιταχυντής έκανε συγκρούσεις πρωτονίων, αναζητώντας μεταξύ άλλων και το μποζόνιο Χιγκς. Τώρα και για τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες, ο επιταχυντής θα κάνει συγκρούσεις ιόντων μολύβδου και οι φυσικοί ευελπιστούν ότι θα μπορέσουν να μάθουν περισσότερα για την ύλη, όπως αυτή ήταν μόλις ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά την πρωταρχική έκρηξη της δημιουργίας του κόσμου, πριν από περίπου 13,7 δισ. χρόνια.
Το πείραμα Alice (ακρωνύμιο της φράσης Α Large Ion Collider Experiment) που σχεδιάστηκε ειδικά για τις συγκρούσεις ιόντων μολύβδου, όπως και άλλα πειράματα (Atlas και CMS (Compact Muon Solenoid) είναι ειδικά και νέα πειράματα που αφορούν τις συγκρούσεις σωματιδίων. Μετά από αυτά τα πειράματα, ο επιταχυντής θα επιστρέψει στις συνήθεις συγκρούσεις πρωτονίων.
Στο πείραμα Alice συμμετέχουν περίπου 1.000 φυσικοί από 100 ερευνητικά ινστιτούτα 30 χωρών.Στα πειράματα για το μίνι Bing Bang θα παράγονται δεδομένα με ρυθμό 1,2 gigabytes το δευτερόλεπτο. Αντιλαμβάνεστε ότι όλα αυτά πρέπει να αναλυθούν σχολαστικά πριν υπάρξει επίσημη επιστημονική επιβεβαίωση για τον εντοπισμό της εξωτικής πρωταρχικής ύλης, μια διαδικασία που θα πάρει, όχι μόνο εβδομάδες, αλλά μήνες.
Όλοι ελπίζουμε στην επιτυχή έκβαση αυτών των μεγαλειωδών πειραμάτων και αισιοδοξούμε!
Λυπηρή αντίθεση αποτελούν μόνο κάποιοι εμπαθείς θρησκόληπτοι που από πέρσι ονομάζουν τα πειράματα αυτά σατανικά και κινδυνολογούν διασπείροντας τον φόβο ότι το Cern θα ρουφήξει τη γη σαν «μαύρη τρύπα». Οι προφητείες τους ήταν για γέλια και ίδιοι γελοίοι όπως κάθε προφητεία, που χωρίς να ντρέπονται, συνεχίζουν ακόμα να τις διασπείρουν κινδυνολογώντας.
Πράγματι, η αλήθεια, είναι μυστήρια αλλά και θαυμαστή, σαν τα μαθηματικά και δυσπρόσιτη από τους πολλούς.Κανένας ποιητής δεν την ύμνησε περισσότερο από τον Λουκρήτιο.
Πράγματι, όπως έλεγε ο Richard Feynman
«είναι λυπηρό να είναι κανείς μόνος,
αλλά έτσι γίνεται σ’ αυτόν τον κόσμο»!
